ΥΠΟΔΟΜΕΣ ΠΡΟΝΟΙΑΣ ΚΑΙ ΠΑΡΚΟ ΓΕΙΤΟΝΙΑΣ ΣΤΟ ΔΗΜΟ ΧΑΝΙΩΝ

Η πρόταση αφορά τη συμμετοχή στον ανοιχτό σύνθετο αρχιτεκτονικό διαγωνισμό προσχεδίων «Υποδομές Πρόνοιας και Πάρκο Γειτονιάς στο Δήμο Χανίων», όπου ως ζητούμενο τέθηκε ο σχεδιασμός ενός βρεφονηπιακού σταθμού, ενός κέντρου ημερήσιας φροντίδας ηλικιωμένων και ενός πάρκου γειτονιάς.

Η κεντρική ιδέα της πρότασης αντλεί έμπνευση από τον τρόπο με τον οποίον τα παιδιά ενστικτωδώς χρησιμοποιούν το χώρο, και πιο συγκεκριμένα τη σχολική αυλή, ως ένα δυναμικό πεδίο δημιουργίας, επικοινωνίας και ανάπτυξης. Η αυλή μεταφράζεται ως ένας πυρήνας γέννησης βιωμάτων στο χώρο, διαμορφώνοντας τη δημόσια εικόνα του, μέσα από ατομικές και συλλογικές πρακτικές. Η πρόταση προσεγγίζεται ανθρωποκεντρικά με τη δημιουργία ενός πυρήνα, ο οποίος ενεργοποιεί κι ενοποιεί τον κοινωνικό χαρακτήρα των δομών με τη γειτονιά, διαμορφώνοντας μια σκηνή, όπου ο καθένας μπορεί να εκτελέσει και να παράγει μια μοναδική ατμόσφαιρα σε αυτόν δημιουργώντας μια γέφυρα επικοινωνίας κι αλληλεπίδρασης.

Το κτιριακό σύνολο προσεγγίζεται ως όρια τα οποία επιτρέπουν την εισροή κίνησης εσωτερικά του οικοπέδου, διακόπτουν την επαφή όπου λαμβάνει χώρα σαφής εσωστρεφής λειτουργία και δημιουργούν ενδιάμεσα κατώφλια συνύπαρξης οργανωμένα γύρω από ένα σημείο αναφοράς. Με αυτόν τον τρόπο, η ιδιωτικότητα κλιμακώνεται χωρίς να χάνεται η αίσθηση του συνόλου, τόσο σε εννοιολογικό όσο και σε σχεδιαστικό επίπεδο. Με βάση τα παραπάνω οργανώνεται μια κεντροβαρική δομή αρθρώνοντας μία αλληλουχία “αυλών”: το πάρκο, η αυλή του βρεφονηπιακου και η πλατεία εισόδων, πάνω στην οποία κλιμακώνεται η αίσθηση του ιδιωτικού και του δημόσιου σε κάθε κλίμακα.

Σε σχέση με το κτιριακό σύνολο, προτείνονται δυο κτίρια λόγω του ότι οι λειτουργίες των δομών πρόνοιας, αφορούν σε δυο διαφορετικές ηλικίες οι οποίες παρουσιάζουν στοιχειώδεις διαφορές ως προς τις δραστηριότητες και ανάγκες εκτόνωσης τους. Η δραστηριότητα των νηπίων προτείνεται να είναι προστατευμένη και να λειτουργεί εσωτερικά ως προς τις υπόλοιπες λειτουργίες του βρεφονηπιακού, χωρίς όμως να αποκόπτεται από το σύνολο. Από την άλλη, η δραστηριότητα των ηλικιωμένων στηρίζεται στην εξωστρέφεια, την κοινωνικοποίηση και την ηρεμία. Οι είσοδοι των δυο κτιρίων βρίσκονται σε μια κοινή πλατεία διαφορετικών επίπεδων. Σε αυτήν, αστικές εγκαταστάσεις, μπορούν να χρησιμοποιηθούν από τους χρήστες των δομών και των κατοίκων, ενισχύοντας την μεταξύ τους αλληλεπίδραση κι επικοινωνία. Στο νότιο τμήμα του οικοπέδου αναπτύσσεται το πάρκο, το οποίο έχει σχεδιαστεί ώστε να εξυπηρετεί κάποιες οργανωμένες εγκαταστάσεις για τους κατοίκους της γειτονιάς, όπως αστικοί κήποι με αρωματικά φυτά και βότανα προσφέρουν την εμπειρία ενασχόλησης με την κηπουρική κι οργανωμένο χώρο δραστηριοτήτων για παιδιά για σωματική, πνευματική ανάπτυξη και κοινωνικοποίηση.  Ο βρεφονηπιακός σταθμός οργανώνεται γύρω από την αυλή , ως σημείο αναφοράς για τα παιδιά, η οποία όμως λειτουργεί ταυτόχρονα και ως το πεδίο σύνδεσης όλων των παραπάνω ελεύθερων χώρων, τονώνοντας την αίσθηση ενοποίησης των δομών με τη γειτονιά μέσα στο οικόπεδο. Πιο συγκεκριμένα, η είσοδος του βρεφονηπιακού βρίσκεται πάνω στον άξονα των αυλών επιτυγχάνοντας την οπτική σύνδεση τους. Οι λειτουργίες του οργανώνονται στο ισόγειο σε σχήμα «Π» με περιμετρική στοά, εκμεταλλευόμενοι τον νότιο προσανατολισμό και την εννοιολογική αναφορά στο κεντροβαρικό στοιχείο του σχεδιασμού, την αυλή. Η αυλή μπορεί να γίνει τμήμα του πάρκου, μέσα από το υγρό στοιχείο που διαχωρίζει και ταυτόχρονα ενοποιεί,  επιτρέποντας τη ζωή του κτιρίου να ενωθεί με το δημόσιο, διευρύνοντας τα όρια της και προσφέροντας μια επιπλέον ποιότητα στα παιδιά, αυτή του να συμμετέχουν σε μια μεγαλύτερη κλίμακα, προσαρμόζοντάς τη στις ανάγκες τους και δίνοντάς τους τη δυνατότητα να εμπλακούν και να συμμετέχουν στη διαμόρφωση της δημόσιας εικόνας.

Ιδιαίτερη έμφαση έχει δοθεί στο βιοκλιματικό και παιδοκεντρικό σχεδιασμό. Βιοκλιματικά, η πρόταση προσεγγίστηκε μέσα από τη δημιουργία του κτιριακού όγκου σε Π με στοά και μεγάλα ανοίγματα στο νότο για το φωτισμό και τη εκμετάλλευση της ηλιακής θερμότητας το χειμώνα, τη χρήση υδάτινου στοιχείου στο νότο για δροσισμό το καλοκαίρι, της φύτευσης ανάλογα τον προσανατολισμό, χρησιμοποιώντας αειθαλή δέντρα στο βορρά και φυλλοβόλα δέντρα στο νότο. Η φύτευση, έχει χρησιμοποιηθεί κι ως εργαλείο για την οργάνωση των χώρων που αφορούν στα παιδιά, μέσα από την εποχικότητα, την καρποφορία και το συμβολισμό τους. Οι κατασκευές που έχουν σχεδιαστεί για τα παιδιά, βασίστηκαν στην ανάπτυξη των δεξιοτήτων τους (όπως αδρή, λεπτή, ισορροπίας, φαντασίας, μίμησης) μέσα από την συμμετοχή τους στις νέες χωρικές δυνατότητες.